Wstęp
Cześć! Dzisiaj będzie trochę o tym jak wygląda proces uczenia się angielskiego, czyli jak się uczyć języka, żeby nie zwariować i się nie wypalić.
Często jest tak, że uczymy się angielskiego przez bardzo długi czas, a nie widzimy progresu, co powoduje, że często opada nasza motywacja. Prawda jest taka, że nauka języka ma stromą krzywą uczenia się. W praktyce to wygląda tak, że początki są najczęściej bardzo satysfakcjonujące, później następuje spowolnienie widocznego progresu i zaczyna się frustracja. Nie dzieje się tak ze względu na mniejszą ilość przyswajanego materiału czy braku talentu do nauki języków, jest tak, ponieważ opanowanie podstaw jest relatywnie proste i liniowe a fine-tuning językowy wymaga dokręcania śrubek w trudno dostępnych miejscach.
Jeśli nie wiesz co robić, żeby uczyć się lepiej, to zacznij od poznania tego, z czym się zmagasz. W tym artykule omówię kilka czynników, które mają pozytywny wpływ na proces nabywania języka oraz kilku innych czynników, które pomogą Ci zrozumieć, co wpływa na skuteczność nauki.
Proces nabywania języka
Nauka języka polega na rozwijaniu umiejętności słuchania, mówienia, czytania i pisania. Wszystkie te aspekty są ze sobą powiązane, a ich opanowanie jest kluczowe do biegłości językowej. Można oczywiście odnosić większe sukcesy na jednej płaszczyźnie niż na innej. Niemniej, jednak jeśli chodzi o nabycie języka na poważnym poziomie, to opanowanie wszystkich umiejętności jest najprostszą drogą.
Żeby odnieść sukces w naucę angielskiego, dobrze jest korzystać z każdej pomocy, która jest dostępna. To nie zawsze musi oznaczać, że potrzebujemy czegoś materialnego czy pomocy z zewnątrz, czasami oznacza to, że pomóc możemy sobie tylko sami. A możemy to zrobić, biorąc pod uwagę te kilka czynników:
Motywacja:
Motywacja jest kluczowym czynnikiem wpływającym na sukces w nauce języka. Według badań Dörnyei (2005) istnieją dwa główne rodzaje motywacji: wewnętrzna i zewnętrzna. Motywacja wewnętrzna wiąże się z pragnieniem rozwoju osobistego, pasji i zainteresowań, podczas gdy motywacja zewnętrzna związana jest z presją społeczną, oceną, czy nagrodami. Ucząc się języka, ważne jest, aby zrozumieć, co motywuje Cię najbardziej. Dörnyei (2005) zauważa, że motywacja wewnętrzna często prowadzi do lepszych wyników, ponieważ jest trwalsza i niezależna od zewnętrznych czynników. Aby utrzymać motywację, warto wyznaczać sobie cele, nagradzać się za postępy oraz obserwować i otaczać się inspirującymi ludźmi, którzy mają podobne cele.
Ekspozycja:
Ekspozycja na język, czyli otaczanie się językiem, którego chcemy się nauczyć. Na wyższych poziomach, jeśli nie mamy za dużo kontaktu z językiem, bardzo często możemy mieć wrażenie, że nie osiągamy żadnego progresu, a nawet się cofamy. Badania Muslem i Abbas (2017) sugerują, że uczenie się języka jest najbardziej efektywne, gdy mamy dostęp do bogatych źródeł bodźców językowych. Można do tego podejść klasycznie, słuchając podcastów, oglądając filmy z napisami angielskimi bądź bez, czytając artykuły po angielsku, itd. Można również stworzyć dla siebie własną przestrzeń gdzie angielski, będzie językiem przewodzącym. Na przykład, kiedy uczyłem się grać na gitarze w 2008, na polskim YouTube nie było nic oprócz gry klasycznej (ja chciałem grać Rocka!), a na nauczyciela nie było mnie stać. Oglądałem więc YouTuba po angielsku, gdzie na początku nie rozumiałem nic. Ale to było ok! Po polsku też nic z żargonu muzycznego nie rozumiałem. I tak korzystając z angielskiego do nauki gry na gitarze, zaczęło mi coś tam wychodzić, a to, że nauczyłem się sporo angielskiego, było sympatycznym efektem ubocznym. Koniec końców, kiedy chciałem pograć z kimś z moich znajomych, a miałem jakieś techniczne pytania, nie potrafiłem się wysłowić po polsku i musiałem tłumaczyć wszystko po angielsku. Na moje szczęście byli kumaci i przeważnie wiedzieli, o co mi chodziło.
Styl uczenia się:
Styl uczenia się to indywidualne podejście do przyswajania wiedzy i umiejętności. Felder i Silverman (1988) zidentyfikowali różne style uczenia się, takie jak wizualny (uczenie się poprzez obrazy), słuchowy (uczenie się poprzez dźwięk), kinestetyczny (uczenie się poprzez ruch) i czytelniczy-pisarski (uczenie się poprzez czytanie i pisanie). Zrozumienie własnego stylu uczenia się może pomóc Ci uczyć się przyjemniej i skuteczniej. Na przykład, jeśli jesteś osobą wizualną, warto korzystać z materiałów, które zawierają obrazki, diagramy czy mapy myśli. Osoby ze stylem słuchowym mogą zaś skupić się na słuchaniu podcastów, czy oglądaniu filmów bez napisów. Dla osób kinestetycznych metody aktywne mogą okazać się najbardziej skuteczne, takie jak nauka poprzez gry, role-play, czy wykonywanie ruchów związanych z omawianymi słówkami. Natomiast osoby o czytelniczo-pisarskim stylu uczenia się będą korzystać z czytania tekstów i tworzenia notatek czy własnych materiałów.
Ważne jest również, aby eksperymentować z różnymi technikami i materiałami, dopóki nie znajdziesz tego, co działa najlepiej dla Ciebie. Niezależnie od stylu uczenia się, warto być otwartym na nowe metody i podejścia, które mogą wspierać Twój rozwój językowy. Pamiętaj, że zrozumienie własnego stylu uczenia się oznacza, że możesz skupić się na wybranym medium i kożystać z niego w większości przypadków, ale nie eliminuje konieczności praktyki innych umiejętności językowych.
Czynniki wpływające na skuteczność nauki
Kiedy już zrozumiesz podstawy procesu nabywania języka, warto zwrócić uwagę na czynniki, które mogą wpłynąć na Twoją skuteczność:
Konsekwencja:
Badania pokazują, że regularność nauki jest kluczowa dla osiągnięcia sukcesu w nabywaniu języka (Schunk, 2012). Konsekwentne praktykowanie umiejętności językowych sprawia, że nauka staje się bardziej efektywna, ponieważ umożliwia długotrwałe przechowywanie informacji w pamięci. Ważne jest, aby uczyć się języka często i regularnie, nawet jeśli to oznacza krótsze sesje nauki. Pomoże Ci w tym stworzenie optymalnego planu nauki i konsekwentne trzymanie się go. Do takiego planu warto dodać sobie regularne wyzwania językowe, które sprawdzą i pokażą Twoje postępy. Może to polegać na nagrywaniu się i odsłuchiwaniu, jeśli ćwiczysz wymowę; testy i quizy jeśli ćwiczysz gramatykę; możesz poprosić swojego lektora o feedback, jeśli ćwiczysz umiejętność konwersacji, itd.
Stan emocjonalny:
Emocje odgrywają istotną rolę w procesie nabywania języka. Badania wykazują, że pozytywne emocje, takie jak ciekawość i zainteresowanie, wspomagają naukę, podczas gdy stres i niepokój ją utrudniają (Dewaele i MacIntyre, 2017). Pracując nad swoim nastawieniem i dbając o dobre samopoczucie, uczący się języka zyskują lepsze warunki do osiągnięcia sukcesu. Warto eksperymentować z różnymi technikami relaksacyjnymi, takimi jak medytacja czy techniki oddechowe, aby łatwiej radzić sobie ze stresem związanym z nauką. Dbanie o swoje nastawienie jest szczególnie istotne jeśli pracujesz nad przełamaniem bariery językowej. Aby pozytywnie zmienić swoje nawyki związane z negatywnymi myślami o swoich umiejętnościach językowych, warto jest spróbować zaakceptować to gdzie się aktualnie językowo znajdujesz. Można spróbować afirmowania, że jest się wystarczająco dobrym, że to, co już potrafię, jest wystarczające, aby przeprowadzić rozmowę na kilka różnych tematów, że to, że popełniam błędy, jest tylko częścią procesu nauki języka.
Optymalizacja nauki:
Współczesne badania w dziedzinie nabywania języków sugerują, że różne metody i strategie nauki mogą być skuteczne dla różnych uczniów (MacIntyre et al., 2019). Ważne jest, aby znaleźć i dostosować metody nauki do swojego stylu uczenia się, preferencji i celów. Optymalizacja nauki może obejmować eksperymentowanie z różnymi technikami, takimi jak ćwiczenia interaktywne, nauka przez zabawę czy kursu konwersacji, aby odkryć, co sprawia, że proces nauki jest najbardziej efektywny. Warto zaznaczyć, że nie ma jednego sposobu i jednej metody, która będzie idealna dla każdego. To samo tyczy się lektorów i nauczycieli, nie zawsze z każdym trenerem będziemy mieli takie flow, jakie byśmy chcieli mieć. Warto jest zapoznać się z dostępnymi opcjami i wybrać taką, która wydaję nam się najbardziej zgrana z naszym wewnętrznym głosem i stylem uczenia się.
Podsumowanie
Pamiętaj, że nauka języka to proces, który wymaga czasu, zaangażowania i cierpliwości. Wykorzystując wiedzę na temat procesu nabywania języka, czynników wpływających na jego skuteczność oraz własnych predyspozycji, możesz osiągnąć sukces w nauce języka. Dlatego warto zastanowić się, jak najlepiej wykorzystać swój czas i dostosować metody nauki do swoich potrzeb. To nie tylko ćwiczenia i słówka decydują o tym, czy dobrze się nauczysz – czasami kluczem jest odpowiednie nastawienie. Powodzenia!
Bibliografia:
Muslem, A., & Abbas, M. (2017). The Effectiveness of Immersive Multimedia Learning with Peer Support on English Speaking and Reading Aloud. International Journal of Instruction, 10(1), 203-218.
You, C., & Dörnyei, Z. (2016). Language learning motivation in China: Results of a large-scale stratified survey. Applied linguistics, 37(4), 495-519.
Felder, R. M., & Silverman, L. K. (1988). Learning and teaching styles in engineering education. Engineering Education, 78(7), 674–681. Preceded by a preface in 2002: http://www.ncsu.edu/felderpublic/ Papers/LS-1988.pdf
Schunk, D. H. (2012). Learning theories an educational perspective. Pearson Education, Inc
Dewaele, J. M., & MacIntyre, P. D. (2014). The two faces of Janus? Anxiety and enjoyment in the foreign language classroom. Studies in second language learning and teaching, 4(2), 237-274.MacIntyre, P. D., Gregersen, T., & Mercer, S. (2019). Setting an agenda for positive psychology in SLA: Theory, practice, and research. The Modern Language Journal, 103(1), 262-274.